โครงการพัฒนาดอยตุง

(พื้นที่ทรงงาน) อันเนื่องมาจากพระราชดำริ

ริเริ่มโดยสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี หรือ สมเด็จย่า ดำเนินการโดยมูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ในพระบรมราชูปถัมภ์ตั้งแต่ พ.ศ. 2531 เป็นต้นมา ครอบคลุมพื้นที่ 29 หมู่บ้านในอำเภอแม่ฟ้าหลวง และอำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย ประกอบด้วยประชากรประมาณ 11,000 คนจาก 6 กลุ่มชาติพันธุ์ ได้แก่ อาข่า ลาหู่ ไทใหญ่ ไทลื้อ ลัวะ และจีนยูนนาน

ดอยตุงตั้งอยู่ใจกลางดินแดนสามเหลี่ยมทองคำ ซึ่งในอดีตเป็นแหล่งผลิตและค้ายาเสพติดระดับโลก

คนในพื้นที่ส่วนใหญ่อยู่อย่างแร้นแค้น ไม่มีสัญชาติ ไม่มีสาธารณูปโภคพื้นฐานใดๆ และไม่ได้รับการศึกษา ผู้คนต้องเลี้ยงชีพอย่างไร้ทางเลือกด้วยการตัดไม้ทำลายป่า ปลูกฝิ่น ค้ายาเสพติด และค้าประเวณีเพื่อความอยู่รอด พื้นที่ส่วนใหญ่จึงเป็นภูเขาหัวโล้น เพราะป่าไม้ถูกแผ้วถางเพื่อทำไร่หมุนเวียน อีกทั้งในพื้นที่ยังมีกองกำลังติดอาวุธหลายกลุ่ม